ترازیاب در نقشه برداری
ترازیاب در نقشه برداری یا نیولمان (Leveling) شاخه‌ای از علم وسیع نقشه برداری است که اختلاف ارتفاع نقاط مختلف از یکدیگر یا نسبت به یک نقطه ثابت را می‌دهد.
در واقع کار ترازیابی محاسبه اختلاف ارتفاع است. کاربردهای ترازیابی در پروژه‌های سد سازی، جاده سازی، پل سازی و … مشهود است. ترازیابی از دیگر روش‌های زمینی برای محاسبه ارتفاع نقاط دقیق‌تر می‌باشد.
ترازیابی روش‌های متفاوتی دارد از قبیل: 1)مستقیم 2)مثلثاتی 3)فشارسنجی 4)استادیمتری
مهم ترین و پر کاربرد ترین نوع ترازیابی، مستقیم است که با توجه به روش حالت‌های متفاوتی دارد. ساده‌ترین روش در ترازیابی نقشه برداری، ترازیابی ساده به صورت مستقیم است.
دوربین ترازیاب:
ترازیاب‌ها نوعی از دوربین‌های نقشه برداری هستند که به کمک آن‌ها انجام ترازیابی سهولت یافته است و با دقت زیادی انجام می‌گیرد. به طور کلی دو نوع ترازیاب داریم: ترازیاب‌های اتوماتیک و دیجیتالی.
دوربین‌های ترازیابی متداول، اتوماتیک هستند که اکثریت مهندسین با آن‌ها آشنا می‌باشند، اما ترازیاب‌های دیجیتالی می‌توانند کاربری اتوماتیک‌ها را داشته باشند و علاوه بر ارتفاع فاصله افقی را هم اندازه‌گیری کنند.
علاوه بر این برای استفاده از این گونه ترازیاب‌ها، از یک شاخص بارکد دار استفاده می‌شود که دیگر نیازی به قرائت توسط اپراتور نیست.
این از مزیت‌های ترازیاب‌های دیجیتالی است که امکان خطا و اشتباه را از بین می‌برد. این گونه دوربین‌ها نسبت به دوربین‌های اتوماتیک دقت و کیفیت بالاتری دارند.
انواع دوربین‌های ترازیاب مانند CST/BERGER, KOISS, FOIF, PENTAX, LEICA SOKKIA و سایر برندها در فروشگاه توپوکالا با بهترین قیمت عرضه می‌گردد.
در ادامه به توضیحاتی در رابطه با نحوه ترازیابی با دوربین اتوماتیک می‌پردازیم: برای محاسبه اختلاف ارتفاع دو نقطه باید شاخص‌ها را در نقاط مورد نظر مستقر کرده و دوربین نیز بین آن دو قرار گیرد.
ترازیاب را نیز مانند سایر دوربین‌های نقشه برداری باید قبل از انجام عملیات تراز کرد و سپس اقدام به قرائت کرد. برای کاهش خطاهای سیستماتیک بهتر است، نیوو (ترازیاب) را در فاصله‌ای وسط دو نقطه سانتراژ کرد.
البته الزامی به این کار نمی‌باشد. با استفاده از ترازیاب و ایجاد خط دید مستقیم، عدد شاخص عقب را به عنوان BS (Back Sight) و عدد شاخص جلو را به عنوان FS (Fore Sight) قرائت کرد و پس از مشاهده، تفاضل این دو عدد، به عنوان اختلاف ارتفاع بین دو نقطه مورد نظر محاسبه می‌گردد.
سارا شحیطاوی
کارشناس ارشد ژئودزی
